Ήταν από τις λίγες φορές που μια συνέντευξη με καλλιτέχνη μας δημιούργησε το αίσθημα της ζήλειας. Πραγματικά πρόκειται για μια σπουδαία μουσικό και έναν αληθινό άνθρωπο. Θα θέλαμε να είμασταν στην θέση της. Να γράφουμε αυτά που γράφει, να λέμε αυτά που λέει και να ζούμε τόσο λιτά όσο εκείνη. Η Ελένη Καραίνδρου είναι απόλυτα σαγηνευτική και σε παγιδεύει στο μυαλό της που σκέφτεται πολλά και λέει λίγα. Αξίζει λοιπόν να αναδημοσιεύσω στο blog μια συνέντευξη που της έκανα για λογαριασμό του περιοδικού Os3, την οποία πιστεύω θα βρείτε ενδιαφέρουσα.«Μια Κυριακή πρωί λίγο πριν μπει ο χειμώνας. Η εξαίρετη συνθέτρια μας άνοιξε το σπίτι της αλλά και την ψυχή της. Μια συνέντευξη αποκλειστικά για το Οs3 ,όπου θα ανακαλύψετε την θαυμάσια γυναίκα που κρύβεται πίσω από μια μεγάλη πιανίστα..»
Ανακάλυψε την αγάπη της για το πιάνο στα επτά της χρόνια. Κάτι που θα την ακολουθεί σε όλη της την ζωή:
«Η σχέση μου με το πιάνο είναι καθοριστική. Όμως άρπαζα κάθε τι που άκουγα σαν σφουγγάρι. Τα χρόνια εκείνα είναι πηγή για πολλά πράγματα που κάνω. Από το rock’n’roll που άκουγα ,τις άριες και τις όπερες, μέχρι τις ταινίες που έβλεπα κρεμασμένη από τον τοίχο του θερινού σινεμά ΦΛΕΡΥ στους Αμπελόκηπους.»
Η Ελένη Καραϊνδρου θεωρεί την σύνθεση αυτοσχεδιασμό:
«Το κλικ συνέβη όταν άγγιξα για πρώτη φορά τα πλήκτρα του πιάνου .Δεν περίμενα όπως τα άλλα παιδάκια ,να μου πει η δασκάλα να μελετήσω τις κλίμακες. Δεν με ενδιέφερε να αποτυπώσω κάτι απλώς για να μείνει στην ιστορία .Ίσως τα ωραιότερα πράγματα που έχω γράψει είναι αυτά που δεν έγραψα ποτέ....»
Της ζητήσαμε να μας πει τι σημαίνει η λέξη ταλέντο. Ευθύς μας εξήγησε ότι είναι εναντίον των ορισμών, γιατί όταν προσπαθείς να ορίσεις κάτι, το περιορίζεις:
«Για μένα ταλέντο –υποστηρίζει η συνθέτρια – δεν είναι μόνο η κλίση, είναι και το γούστο ,η αισθητική κατεύθυνση και η εργατικότητα. Ταλέντο είναι και μία ώθηση τρομακτική που δεν σε αφήνει να μην ολοκληρώσεις κάτι.....»
Την θεωρούν μία από τις σημαντικότερες συνθέτριες. Μας έχει χαρίσει συγκλονιστικές στιγμές μέσα από τα τραγούδια της, που μερικές φορές σε πονούν βαθιά στην ψυχή. Για λίγο όμως, καθώς ακολουθεί η λύτρωση:
« Εγώ δεν γράφω εγκεφαλικά ,γράφω συγκινησιακά .Όταν γράφω κάτι ,είτε είναι τρία λεπτά ,δέκα ,είκοσι δεν έχει σημασία το γράφω μονορούφι ,δεν το αλλάζω ποτέ. Μπαίνω σε μια κατάσταση σαν να φτιάχνομαι...»
Αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής της ,αλλά και της ζωής μας ,η συνεργασία της με τον Θόδωρο Αγγελόπουλο. Έχει γράψει την μουσική για τις περισσότερες από τις ταινίες του:
«Είχε ακούσει μια δουλειά μου (ΡΟΖΑ –1982 ) και του είχε μιλήσει μέσα του. Ο Θόδωρος δεν είναι επαγγελματίας ,είναι ποιητής. Υπάρχουν πολλά μουσικά θέματα –σε αντίθεση με ότι συμβαίνει συνήθως στο σινεμά – πάνω στα οποία γυρίστηκαν σκηνές. Το βαλς του Μελισσοκόμου γυρίστηκε πριν. Το rock της καντίνας, η σκηνή της σύγκρουσης των δύο γενεών, γυρίστηκε πάνω στην μουσική. Όταν ο Θόδωρος μου λεει μια κουβέντα, καταλαβαίνω δέκα και αισθάνομαι ακόμη περισσότερα .Ξέρετε εμπνέομαι από το όραμά του και συγκινούμαι από τις ιδέες του....»
Η νεολαία αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος του κοινού που παρακολουθεί τις συναυλίες της, υποστηρίζει η Ελένη Καραίνδρου. Και παρά τους αφορισμούς που χρησιμοποιούν διάφοροι κατά καιρούς, για την κενότητα ,την αδιαφορία και την έλλειψη γνώσης των νέων ανθρώπων, εκείνη έχει διαφορετική αντίληψη:
« Οι νέοι άνθρωποι είναι οι μόνοι που δεν βιάζονται. Βιάζονται αυτοί που τρέχουν να κάνουν καριέρα, λεφτά και χαλάνε. Η νεολαία ψάχνεται και τους πιστεύω. Είναι αγνοί. Στα πρόσωπά τους βλέπω το μέλλον όλου του κόσμου...»
Στις μέρες μας κυριαρχεί η ηλεκτρονική μουσική. Νέα ρεύματα δημιουργούνται συνεχώς. Ακόμη και ροκ συγκροτήματα χρησιμοποιούν όλο και περισσότερο ήχους, που δημιουργούν μέσα από ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Και η ίδια το 1982 είχε χρησιμοποιήσει συνθεσάιζερ σε συνδυασμό με συμφωνική ορχήστρα. Τι πιστεύει λοιπόν για τις σύγχρονες μουσικές τάσεις:
« Με ενδιαφέρει οτιδήποτε έχει αυθεντικότητα και βαθιά αναζήτηση. Οι τέχνες που δεν είναι ουμανιστικές δεν με απασχολούν. Δεν με ενδιαφέρει ένας που έχει τα κομπιουτεράκια του ,παίζει και νομίζει ότι είναι μουσικός. Δεν μπορώ να πω όμως ότι δεν μου αρέσει η ηλεκτρονική μουσική του PHILLIP GLASS.Ο μουσικός που αναζητά διαφορετικούς ήχους είναι σημαντικός. Το να είσαι καλλιτέχνης είναι μια επικίνδυνη περιπέτεια ,δεν ξυπνάς ένα πρωί και γράφεις έναν εκπληκτικό δίσκο. Όπως για παράδειγμα κάποιοι ζωγράφοι παίρνουν ένα μυστρί και ξαφνικά αυτό είναι τέχνη...»
« Με ενδιαφέρει οτιδήποτε έχει αυθεντικότητα και βαθιά αναζήτηση. Οι τέχνες που δεν είναι ουμανιστικές δεν με απασχολούν. Δεν με ενδιαφέρει ένας που έχει τα κομπιουτεράκια του ,παίζει και νομίζει ότι είναι μουσικός. Δεν μπορώ να πω όμως ότι δεν μου αρέσει η ηλεκτρονική μουσική του PHILLIP GLASS.Ο μουσικός που αναζητά διαφορετικούς ήχους είναι σημαντικός. Το να είσαι καλλιτέχνης είναι μια επικίνδυνη περιπέτεια ,δεν ξυπνάς ένα πρωί και γράφεις έναν εκπληκτικό δίσκο. Όπως για παράδειγμα κάποιοι ζωγράφοι παίρνουν ένα μυστρί και ξαφνικά αυτό είναι τέχνη...»
Πως ξεκινά όμως να γράφει ένα τραγούδι; Πρέπει λεει να κοιτάζεις το θέμα σου κατάματα και να το ξορκίζεις. Δεν μπορεί να γράφεις για ξεριζωμένους και για μεγάλες ανθρώπινες οδύνες με ανάλαφρο τρόπο:
« Θα το δεις το πράγμα μες τα μάτια και πρέπει να καείς μέσα σε αυτό .Και από κει αν έχεις κότσια και αντέχεις θα λυτρωθείς. Εκφράζει μια μελαγχολία η μουσική μου. Πολλοί άνθρωποι με έχουν σταματήσει στον δρόμο και μου είπαν ότι έχουν κλάψει με την μουσική μου ,αλλά μετά έχουν νοιώσει μια περίεργη ευτυχία. Αισθάνομαι κάτι σαν γέννα ,σαν ταραχή μέσα μου λίγο πριν αρχίσω να γράφω.....»
Δεν έχει υπογράψει ποτέ συμβόλαιο με δισκογραφική εταιρία, παρά το ότι έχει κυκλοφορήσει πολλούς δίσκους. Θεωρεί ότι κανείς δεν μπορεί να της υποδείξει πότε και τι θα κάνει με τον μεγάλο της έρωτα ,την μουσική. Πριν από μερικά χρόνια κυκλοφόρησε έναν εκπληκτικό δίσκο, τις Τρωάδες. Είναι η μουσική επένδυση του θεατρικού έργου του Ευριπίδη που ανέβασε στην Επίδαυρο ο σύζυγός της, Αντώνης Αντύπας. Ο δίσκος κυκλοφόρησε από την εταιρία ΕCM και μάλιστα με την επιμέλεια του διευθυντή της Manfred Eicher:
«O άνθρωπος είναι μια προσωπικότητα που εμπεριέχει μια ιδιοφυία. Είναι αχτύπητος στην δραματουργία του δίσκου. Όσο για τις Τρωάδες, το θεώρησα μεγάλο έργο, αντιπολεμική κραυγή. Αισθάνθηκα ότι χρωστάω κάτι σε αυτό το έργο. Και πιστεύω ότι με αυτό ολοκλήρωσα έναν κύκλο,πολύ σημαντικό.....»
Η μεγάλη κρίση των ημερών μας σε σχέση με την μεγάλη πτώση των πωλήσεων των δίσκων δεν φαίνεται να επηρεάζει την δισκογραφία της λεει η μεγάλη πιανίστα και συνθέτης. Το δικό της κοινό είναι συγκεκριμένο και μικρό. Περιθωριακό μεν, φανατικό δε:
« Είμαστε ένα περιθώριο που κατάφερε με το Βλέμμα του Οδυσσέα να πουλήσει 200.000 δίσκους. Έχουμε ένα συγκεκριμένο κοινό που μπορεί να στερηθεί το φαγητό του ,αλλά θα πάει στο καλό σινεμά θα πάρει ένα καλό δίσκο, θα αναζητήσει τέλος πάντων την πνευματική τροφή.....»
« Είμαστε ένα περιθώριο που κατάφερε με το Βλέμμα του Οδυσσέα να πουλήσει 200.000 δίσκους. Έχουμε ένα συγκεκριμένο κοινό που μπορεί να στερηθεί το φαγητό του ,αλλά θα πάει στο καλό σινεμά θα πάρει ένα καλό δίσκο, θα αναζητήσει τέλος πάντων την πνευματική τροφή.....»
Το κασετόφωνο έκλεισε και η Ελένη Καραίνδρου άνοιξε το παλιό πικάπ και τοποθέτησε ένα βινύλιο, αποτέλεσμα της συνεργασίας της με τον νορβηγό σαξοφωνίστα JAN GARBAREC. To κομμάτι που μας έβαλε, τι άλλο, ένας αυτοσχεδιασμός. Από ένα σαξόφωνο και ένα πιάνο. Το πιάνο μιας μεγάλης συνθέτριας που με κάθε της δίσκο μας βουτά βαθιά, μία στο μαύρο και μία στο άσπρο. Που μας κάνει να νοιώθουμε σα να περπατάμε με τα μάτια κλειστά σε τεντωμένο σχοινί, ενώ κάποιος το κουνάει. Πάντα όμως φτάνουμε στο τέρμα. Κι εκεί, πατώντας σε στέρεο έδαφος, ανοίγουν ξαφνικά τα μάτια σου και σε τυφλώνει το φως της ελπίδας. Αυτή είναι η μουσική της Ελένης Καραίνδρου.
